Skkn toán tiểu học

Toán lớp 1 có lời văn không chỉ đơn thuần là những bài tập tính toán, mà còn là công cụ giúp trẻ phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề và khả năng vận dụng kiến thức vào thực tế. Theo nghiên cứu, việc tiếp xúc sớm với các dạng toán lớp 1 có lời văn giúp trẻ tự tin hơn trong học tập và cuộc sống. "Trong các môn học ở tiểu học, môn Toán đóng vai trò quan trọng nó cung cấp những kiến thức cơ bản về số, những phép tính, đại lượng và khái niệm cơ bản về hình học".

Một trong những khó khăn lớn nhất đối với học sinh lớp 1 là khả năng đọc hiểu và diễn đạt. Các em có thể gặp khó khăn trong việc hiểu các từ khóa trong đề bài, xác định thông tin cần thiết và viết câu trả lời chính xác. Bên cạnh đó, việc lựa chọn phép tính phù hợp cũng là một thách thức không nhỏ. "Đối với trẻ là học sinh lớp 1, nội dung kiến thức của môn Toán tuy ở mức độ sơ giản nhưng để học sinh đọc - hiểu bài toán có lời văn quả không dễ dàng, vả lại việc viết lên một câu lời giải phù hợp với câu hỏi của bài toán cũng là vấn đề không đơn giản khi mà vốn sống của các em còn ít, kĩ năng trả lời còn hạn chế.".

Việc mở rộng vốn từ vựng là yếu tố then chốt để học sinh hiểu rõ đề bài toán lớp 1 có lời văn. Giáo viên có thể sử dụng các trò chơi, hình ảnh minh họa, hoặc kể chuyện để giúp trẻ làm quen với các từ khóa quan trọng như 'thêm', 'bớt', 'tất cả', 'còn lại',... "Do vậy, trong dạy học giải toán có lời văn ở tiểu học nói chung và ở lớp 1 nói riêng, cần chú ý với việc kết hợp giảng giải từ và thuật ngữ toán học giúp học sinh hiểu được nội dung bài toán để kiểm tra việc học sinh hiểu nội dung bài toán như thế nào ? Giáo viên yêu cầu cầu học sinh nhắc lại yêu cầu bài toán không phải bằng hình thức đọc thuộc lòng mà bằng cách diễn đạt của mình."

Các công cụ trực quan như sơ đồ, hình vẽ, hoặc vật thật có thể giúp học sinh hình dung rõ hơn về bài toán và dễ dàng tìm ra lời giải. Ví dụ, khi giải bài toán về 'thêm', giáo viên có thể sử dụng các viên bi hoặc que tính để minh họa quá trình cộng. "Về minh họa đề toán: Việc này sẽ giúp học sinh bớt được một số câu, chữ làm cho bài toán gọn lại, nhờ đó mối quan hệ giữa các số đã cho và số phải tìm hiện ra rõ hơn."

Một môi trường học tập thoải mái, không áp lực sẽ giúp học sinh tự tin hơn khi luyện giải toán lớp 1 có lời văn. Giáo viên nên khuyến khích học sinh đặt câu hỏi, chia sẻ ý tưởng và thử nghiệm các phương pháp giải khác nhau. "Với những trăn trở, băn khoăn ấy, tôi đã mạnh dạn chọn sáng kiến “Một số biện pháp giúp học sinh học tốt giải toán có lời văn ở lớp 1 theo định hướng phát triển năng lực” để nghiên cứu và áp dụng vào thực tế lớp 1A3 Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân nhằm giúp học sinh giải toán có lời văn tốt hơn."

Dạng toán 'thêm' thường liên quan đến việc cộng hai số để tìm tổng. Các từ khóa thường gặp trong dạng toán này là 'thêm', 'có tất cả', 'tất cả là'. Để giải dạng toán này, học sinh cần xác định các số đã cho, lựa chọn phép tính cộng và viết câu trả lời chính xác. "Ví dụ 2: Nhà An có 4 con gà, mẹ mua thêm 3 con gà. Hỏi nhà An có tất cả mấy con gà?"

Dạng toán 'bớt' thường liên quan đến việc trừ hai số để tìm hiệu. Các từ khóa thường gặp trong dạng toán này là 'bớt', 'còn lại', 'ít hơn'. Để giải dạng toán này, học sinh cần xác định các số đã cho, lựa chọn phép tính trừ và viết câu trả lời chính xác. Nên cho trẻ làm quen các bài toán có ví dụ thực tế trực quan. "Thanh gỗ dài 85cm, bác An cắt bớt 35cm. Hỏi thanh gỗ còn lại dài bao nhiêu xăng - ti - mét?"

Dạng toán 'so sánh' thường liên quan đến việc so sánh hai số để xác định số nào lớn hơn, nhỏ hơn hoặc bằng nhau. Các từ khóa thường gặp trong dạng toán này là 'nhiều hơn', 'ít hơn', 'bằng nhau'. Để giải dạng toán này, học sinh cần xác định các số đã cho, so sánh chúng và viết câu trả lời chính xác. Cần cho trẻ thực hành nhiều dạng bài tập so sánh khác nhau. "a) Khánh và Hồng cùng sưu tầm ảnh về các loài chim. Khánh sưu tầm được 30 bức ảnh. Hồng sưu tầm được 35 bức. Hỏi cả hai bạn sưu tầm được bao nhiêu bức ảnh?"

Nhà Lan có 5 quả táo, mẹ mua thêm 3 quả. Hỏi nhà Lan có tất cả bao nhiêu quả táo? Lời giải: Số quả táo nhà Lan có tất cả là: 5 + 3 = 8 (quả) Đáp số: 8 quả táo.

Trên cây có 8 con chim, sau đó 2 con bay đi. Hỏi trên cây còn lại bao nhiêu con chim? Lời giải: Số con chim còn lại trên cây là: 8 - 2 = 6 (con) Đáp số: 6 con chim.

An có 4 viên bi, Bình có 6 viên bi. Hỏi Bình có nhiều hơn An bao nhiêu viên bi? Lời giải: Bình có nhiều hơn An số viên bi là: 6 - 4 = 2 (viên) Đáp số: 2 viên bi.

Các phần mềm và ứng dụng học toán tương tác cung cấp các bài tập đa dạng, trò chơi hấp dẫn và phản hồi tức thì, giúp học sinh luyện tập và củng cố kiến thức một cách hiệu quả. Ví dụ, các ứng dụng như Monkey Math, Brainturk Kids Math có thể giúp trẻ làm quen với các phép tính cơ bản và các dạng toán có lời văn một cách sinh động.

Các video hướng dẫn giải toán trực quan có thể giúp học sinh hiểu rõ hơn về cách giải và áp dụng vào các bài tập tương tự. Giáo viên có thể tạo ra các video hướng dẫn riêng hoặc sử dụng các video có sẵn trên YouTube và các trang web giáo dục.

Giáo viên có thể sử dụng các công cụ như Google Forms, Quizizz để tạo ra các bài tập tương tác trực tuyến cho học sinh. Các bài tập này có thể được thiết kế theo dạng trắc nghiệm, điền khuyết hoặc tự luận, và có thể được chấm điểm tự động, giúp giáo viên tiết kiệm thời gian và công sức.

Việc xây dựng vốn từ vựng, rèn luyện kỹ năng đọc hiểu, sử dụng phương pháp trực quan và tạo môi trường học tập tích cực là những yếu tố then chốt để giúp học sinh giải toán lớp 1 có lời văn hiệu quả. Giáo viên và phụ huynh cần phối hợp chặt chẽ để hỗ trợ học sinh trong quá trình học tập.

Cần tiếp tục nghiên cứu và phát triển các phương pháp giảng dạy mới, các công cụ hỗ trợ học tập sáng tạo và các bài tập tương tác đa dạng để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của giáo dục. Bên cạnh đó, cần chú trọng đến việc cá nhân hóa quá trình học tập để phù hợp với trình độ và năng lực của từng học sinh.